kutubhona

«Мусулмон кофир учун ўлдирилмайди».35 (Кофир уч хил бўлади: мусулмонларга қарши курашаётган кофир ҳарбий кофир, дейилади. Мусулмонлар билан тинчлик шартномаси бор бўлган кофир аҳли аҳд, дейилади. Мусулмонларга жизя тўлаб турадиган кофир зиммий, дейилади.) Агар бир мусулмон ҳарбий кофирни ўлдирса, бунинг учун у ўлдирилмайди. Хўш, биз нима учун бу ерда ҳарбий кофирни, деяпмиз. Чунки Пайғамбар с.а.в. зиммий ва аҳли аҳд кофирни бу қатордан чиқариб юборганлар. Уларни ўлдирган одамдан қасос олинишини айтганлар.

«لاَ يُقْتَلُ مُسْلِمٌ بِكَافِرٍ وَلاَ ذُو عَهْدٍ فِى عَهْدِهِ»
«Кофир учун мусулмон ҳам, ўз аҳдида турган (яъни, аҳдлашилган муддат ҳали ниҳоясига етмаган) аҳли аҳд ҳам ўлдирилмайди».36 Бу ҳадисдаги кофир аҳли аҳд бўлмаган кофирдир. У аҳли аҳд бўлмаганидан кейин, зиммий ҳам бўлмаслиги ўз-ўзидан аён. Хуллас, ҳарбий кофирни мусулмон ёки аҳли аҳд кофир ўлдирса, бунинг учун қотил ўлдирилмайди.

б) Бу гапнинг мантуқи, ташқи мазмуни ҳур учун, қул учун, аёл учун аёл, деган маънони англатади. Мафҳумидан, ички мазмунидан эса қул учун ҳур, аёл учун эркак ўлдирилмайди, деган маъно чиқади. Мана шу мафҳумга амал қилинмайди. Чунки Пайғамбар с.а.в.

«اَلْمُسْلِمُونَ تَتَكَافَأُ دِمَاؤُهُمْ»

«Қон масаласида ҳамма мусулмонлар баробардирлар»,37 деганлар. Демак, бу масалада эркагу аёл, ҳуру қул баробардир. Шунингдек, Пайғамбар с.а.в.

«مَنْ قَتَلَ عَبْدَهُ قَتَلْنَاهُ»

«Ким қулини ўлдирса, унинг ўзини ҳам ўлдирамиз»,38 деган гапни ҳам айтганлар. Умар р.а. эса бир неча саҳобаларнинг кўз ўнгида битта ўлик учун бир неча кишиларни ўлдирган. Бир болани етти киши ўлдиришган. Шунда Умар р.а. уларнинг ҳаммасини ўлдирган ва агар уни бутун Санъо аҳли ўлдирганида, уларнинг ҳаммасини ўлдирган бўлардим, деган. Демак, қотил сонию тури қандай бўлишидан қатъий назар, ўлдирилади.

(35) Бухорий: 6394. Термизий: 1332.

(36) Насоий: 4653, 4654.

(37) Абу Довуд: 3758, насоий: 6952, Аҳмад: 1/119, 122, 192.

(38) Термизий: 1334. Насоий: 4655. Абу Довуд: 3914. Ибн Можа: 2653. Аҳмад: 5/10, 11, 12.

«لاَ يُقْتَلُ مُسْلِمٌ بِكَافِرٍ»

«اَلْمُسْلِمُونَ تَتَكَافَأُ دِمَاؤُهُمْ»

«مَنْ قَتَلَ عَبْدَهُ قَتَلْنَاهُ»